اسید استئاریک (stearic acid) نوعی اسید چرب اشباع شده و غیرسمی است. این اسید مومی شکل رنگ سفید و ظاهری مشابه دانه‌های ماسه دارد و یکی از پرکاربردترین مواد اولیه لاستیک به شمار می‌رود. آب حلال خوبی برای این ماده نیست؛ اتانول بهترین حلال آن است و چربی و روغن را به‌خوبی جذب می‌کند.
از خواص این اسید می‌توان به خاصیت آنتی اکسیدانی و روان‌کنندگی به‌دلیل ساختار لغزنده اشاره کرد که دقیقا به واسطه همین ویژگی‌ها، در تولید محصولات آرایشی، محصولات لاستیکی و پلاستیکی، مواد غذایی، داروها و … به کار برده می‌شود. استئاریک اسید حاوی تری گلیسرید است و یکی از مهم‌ترین چربی‌هایی که در تولید این اسید به‌کار می‌رود، چربی گوشت گاو است!
برای خرید اسید استئاریک به‌صورت عمده از شرکت آماتیس راه تجارت ویرا، روی لینک کلیک کنید یا با شماره ۰۲۱۸۸۱۰۷۷۲۵ تماس بگیرید.
در جدول زیر مشخصات فنی استئاریک اسید را در یک نگاه می‌بینید:
| نام محصول | اسید استئاریک |
| فرمول شیمیایی استئاریک اسید | C18H36O2 |
| جرم مولکولی | ۲۸۴ گرم بر مول |
| شکل ظاهری | جامد مومی شکل |
| نقطه ذوب | ۷۰ درجه سانتی‌گراد |
| نقطه جوش | ۲۳۲ درجه سانتی‌گراد |
| حلالیت در آب | نامحلول |
انواع اسید استئاریک در بازار
برای دسته‌بندی دقیق‌تر این اسید، ابتدا باید معیار دسته‌بندی را مشخص کرد. این اسید بسته به منبع تولید (حیوانی یا گیاهی) یا میزان خلوص به چند دسته تقسیم می‌شود.
- استئاریک اسید گیاهی: امکان استخراج این نوع اسید از دانه‌های گیاهی و روغنی و استفاده از آن برای موارد مختلف وجود دارد.
- استئاریک اسید حیوانی: این نوع از تری گلیسیریدهای حیوانی مثل گوشت گاو به دست می‌آید و کاربردهای مختلف دارد.
از سوی دیگر انواع استئاریک اسید را می‌توان همچنین بر اساس میزان خلوص به ۳ دسته تقسیم کرد:
- استئاریک اسید یک پرس: ماده‌ای جامد و مومی شکل به رنگ زرد کمرنگ است که از منبع حیوانی به‌دست می‌آید و برای تولید لاستیک، پلاستیک، کاغذ و غیره به کار می‌رود.
- استئاریک اسید دو پرس: این نوع اسید جامد، مومی شکل و به رنگ سفید است.
- استئاریک اسید سه پرس: اسید ۳ پرس، خالص‌‌ترین نوع استئاریک‌هاست که از منابع گیاهی به‌دست می‌آید و بیشتر جهت تولید محصولات آرایشی و مراقبتی به‌کار می‌رود.
اسید استئاریک چطور تولید می شود؟
استئاریک اسید در مرحله تولید با چربی‌ها و آب گرم تحت فشار بالا و درجه حرارت ۱۰۰ درجه سلسیوس صابونی می‌شود تا در دستگاه تقطیر قرار گیرد. در دستگاه تقطیر، بخار حاصله از جوشاندن چربی به کمک کویل‌های سرد باز می‌شود و با افت دما، استئاریک به مایع تبدیل می‌گردد. در این مرحله از روش‌های مختلف برای تبدیل اسید به ماده جامد واکس مانند استفاده می‌شود. پر کردن مکرر آب در مرحله هیدرولیز و تقطیر مکرر کیک در مرحله تصفیه می‌توان خلوص اسید و راندمان تولید را بالا برد.
اسید استئاریک چه کاربردهایی دارد؟
استئاریک با توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد و خواص فراوان، در صنایع متعدد کاربرد دارد و ردپای آن در انواع تولیدات داخلی دیده می‌شود. اگر بخواهیم به رایج‌ترین کاربردهای این ماده اولیه اشاره کنیم، برخی از آنها عبارت‌اند از:
تولید صابون و انواع شوینده
یکی از مهم‌ترین کاربردهای استئاریک اسید در صنعت، سخت‌کردن محصولاتی مثل کرم و صابون و کف‌سازی بیشتر آنهاست. محتوای سورفکتانت موجود در این اسید، با کاهش کشش سطحی روغن، به مخلوط شدن بهتر روغن و آب کمک می‌کند و چربی‌های روی پوست و مو را به‌طور کامل از بین می‌برد. دقیقا به همین دلایل، از این ماده اولیه جهت تولید مایعات و پودر ماشین لباسشویی هم استفاده می‌شود.
تولید انواع کرم
غلظت، درخشندگی و جلای محصولات مراقبت بهداشت مثل کرم‌ها و لوسیون‌ها، به‌خاطر وجود اسید استئاریک است. این ماده با حفظ رطوبت، پوست را نرم و صاف و مخملی می‌کند و کوچکترین روغن، کثیفی و ناخالصی را از روی پوست برمی‌دارد.
اسید استئاریک در شمع سازی
خاصیت مومی بودن استئاریک اسید موجب سختی و سفتی هرچه بیشتر محصولات شمع و پارافین می‌شود. هرچه پارافین سخت‌تر باشد، ذوب شدن آن کندتر و مدت‌زمان ماندگاری آن بیشتر خواهد بود. یکی دیگر از مزیت‌های این ماده اولیه در ترکیبات شمع این است که کمک می‌کند پارافین بهتر از قالب جدا شود و محصول به‌دست آمده مات‌تر و روشن‌تر باشد.
صنعت داروسازی و مواد غذایی
اسید استئاریک به‌عنوان روان‌کننده و یکی از عناصر کمکی در تولید انواع کپسول، قرص و مکمل دارویی کاربرد دارد و حتی به‌عنوان امولسیفایر غذایی می‌تواند به مخلوط شدن فازهای روغن و آب کمک کند. یکی از کاربردهای استئاریک در صنعت داروسازی در سیستم‌های رهایش دارو است.
تولید انواع قالب ها
این ماده شیمیایی ملایم به دلیل واکنش خوبی که با گچ می‌دهد و تشکیل استئارات کلسیم، می‌تواند به قالب‌گیری بهتر کمک کند و جزو عناصر ضروری در این صنعت باشد.
تولید رنگ و لایه پوششی
اسید استئاریک می‌تواند حلال رنگ‌های محلول در روغن باشد و در صورت استفاده مستقیم در برخی محصولات رنگ‌آمیزی مثل مدادرنگی، به روانکاری بهتر آنها کمک کند. این اسید غیرسمی در تولید لایه‌های پوششی مختلف نظیر پوشش کارت‌های اعتباری و انواع پودرهای فلزی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی
این اسید می‌تواند یک روان‌کننده و کاهنده اصطکاک در مواد پلاستیکی باشد یا از آن به‌عنوان عامل توزیع‌کننده، نرم‌کننده و روان‌کننده در تولید محصولات پلاستیکی استفاده کرد. خواصی مثل گرانش مطلوب، پایداری حرارتی و نوری، باعث شده تا در تولید محصولاتی مثل پروفیل و پی وی سی به وفور مورد استفاده قرار گیرد.
ساخت کارت بازی
وقتی استئاریک اسید با روی واکنش دهد، استئارات روی تشکیل می شود. از این ماده به عنوان پودر فنینگ برای روان کردن و صاف کردن کارت های بازی استفاده می شود.
تولید باتری ها
این اسید ضعیف و غیرسمی در تولید باتری‌های اسید سرب کاربرد دارد و علت استفاده از آن پوشش‌دهی صفحات منفی لاستیک است. اسید استئاریک اکسیداسیون مواد فعالی که بار منفی دارند را کم می‌کند؛ در نتیجه شارژ باتری مدت‌زمان بیشتری حفظ خواهد شد!
وسایل و لوازم آتش بازی
آخرین کاربردی این اسید چرب بلند زنجیر، مربوط به تولید لوازم آتش‌سازی است. از آنجا که ویژگی‌های اسید اسئاریک می‌تواند شروع اکسیداسیون را به تاخیر بیاندازد، می‌توان از آن جهت پوشش آلومینیوم، آهن و سایر پودرهای فلزی استفاده کرد تا مدت‌زمان طولانی‌تری قابل نگهداری باشند.
سایر کاربردهای استئاریک اسید
از سایر کاربردهای این ماده اولیه می‌توان سفت کردن آب‌نبات‌های درمانی، کپسول‌های آتشنشانی، به عنوان سخت‌کننده انواع قند، شکر، شربت و آب‌نبات، ساخت پودر سرامیکی، تولید خوراک دام و طیور و کشاورزی، شتاب‌دهنده ولکانیزه لاستیکی و تقویت رایحه محصولات و بهبود بافت آنها اشاره کرد.