اکسید روی از مواد طبیعی پرکاربردی است با سنتز به روش‌های شیمیایی در صنایع مختلفی کاربرد دارد و از مواد صنعتی مهم است. این ماده از کانی زینسیت بدست می‌آید. خواص مختلفی که اکسید روی به دلیل منشا پیدایش و روش بدست آمدن پودر زینک اکساید، متفاوت خواهد بود و میزان خلوص آن درصدهای متغیری خواهد داشت. این ماده معدنی با درصد خلوص مختلفی در روش‌های مختلف بدست می‌آید که هر کدام با توجه به خواص، در صنایع مختلف به کار می‌روند. همچنین چون ماده سمی نیست، اگر در معرض مواد حساس و واکنش‌های خطرناک قرار نگیرد، برای بدن مضر نیست و در صنایع غذایی نیز از این ماده استفاده می‌شود.
روش های تولید اکسید روی
برای تولید این محصول، 3 روش عمده وجود دارد. روش شیمیایی لیچینگ، روش مستقیم و روش غیر مستقیم 3 روش متداول در تولید پودر اکسید روی هستند که هر کدام با توجه به شرایط و خواصی که در محصول نهایی ایجاد می‌کنند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- روش مستقیم: در روش مستقیم، سنگ‌های حاوی روی را ذوب می‌کنند و سپس با استفاده از منبع حرارتی کربن مواد ذوب شده روی به بخار آن تبدیل می‌شوند. با افزایش دما در واکنش، بخار روی با اکسیژن وارد واکنش می‌شود. پس از اینکه این دو با هم واکنش دادند، دما کاهش داده می‌شود تا محصول اکسید روی به دست آید. میزان خلوص محصول بدست آمده در روش مستقیم زیاد نیست.
- روش غیر مستقیم: متداول‌ترین روش تولید اکسید روی در میان سایر روش‌ها است. در این روش از بوته‌های گرافیتی استفاده می‌شود. فلز روی در این بوته‌ها ذوب می‌شود و در دمای 900 درجه سانتی گراد، بخار روی تولید می‌شود. این بخار در دمای بالا با اکسیژن واکنش می‌دهد و با کاهش دما محصول بدست می‌آید. سپس اکسید روی برای نگهداری وارد محفظه‌ای با مجرای خنک کننده می‌شود. اکسید روی بدست آمده از این روش خلوص بالاتری دارد و درخشان‌تر و شفاف‌تر است.
- روش لیچینگ: در این روش رسوبات جامد کربنات روی یا هیدروکسید از محلول نمک روی بدست می‌آید. به این روش، روش آب نیز گفته می‌شود که بر خلاف دو مرحله دیگر که حرارتی بودند، این روش به صورت شیمیایی‌تر انجام می‌شود. با کلسینه کردن این رسوبات، محصول نهایی اکسید روی بدست می‌آید.
اکسید روی در چه صنایعی کاربرد دارد؟
- صنعت لاستیک سازی
- رنگ سازی
- صنایع غذایی
- صنعت تولید لوازم آرایشی
- تولید چسب
- پلاستیک سازی
- تولید شیشه
- تولید سرامیک
- تولید گریس
- صنایع دارویی و مراقبتی
- تولید اکترود برای نمایشگرها و لامپ‌ها
خواص اکسید روی
- عدم انحلال در آب
- شفافیت و درخشانی
- نقطه ذوب آن معادل 1974 درجه سانتی گراد است.
- چگالی آن 5.1 (g/cm^3) است
- جرم مولکولی 81.38 (g/mol)
- سفید رنگ
- محدوده خلوص آن بین 60 تا 99 درصد با توجه به روش تولید
- واکنش پذیر است
- خواص آنتی باکتریالی دارد
